Nowelizacja prawa o ruchu drogowym
Z początkiem roku 2024 weszły w życie nowe regulacje Prawa o ruchu drogowym, będące wynikiem ustawy z 7 lipca 2023 roku, mającej na celu ograniczenie skutków kradzieży tożsamości. Nowelizacja ta odnosi się bezpośrednio do przedsiębiorców zajmujących się handlem pojazdami, wprowadzając zmiany w procedurze rejestracji. Najistotniejsze zmiany obejmują zniesienie obowiązku informowania o zakupie pojazdu oraz przywrócenie wymogu przerejestrowania pojazdów zarejestrowanych na terytorium Polski. Teraz, przedsiębiorcy zajmujący się handlem pojazdami muszą złożyć wniosek o rejestrację w ciągu 90 dni od daty zakupu pojazdu, niezależnie czy został on nabyty na terenie Polski, sprowadzony z poza Unii Europejskiej i dopuszczony do obrotu przez organ Krajowej Administracji Skarbowej, czy też przetransportowany z innego państwa członkowskiego UE. Dodatkowo, ustawa utrzymuje wymóg informowania starosty o zbyciu pojazdu przez poprzedniego właściciela w ciągu 30 dni.
Za nieprzestrzeganie nowych regulacji dotyczących rejestracji pojazdów przewidziane są określone sankcje. Przedsiębiorcy, którzy opóźnią się z rejestracją nabytego w Polsce pojazdu lub takiego, który został sprowadzony, mogą zostać obciążeni karą w wysokości 1.000 zł. Jeśli obowiązek rejestracji nie zostanie spełniony w ciągu 180 dni od daty nabycia pojazdu, kara może zostać podwojona. Ponadto, za niepowiadomienie o sprzedaży pojazdu przewidziana jest kara w wysokości 250 zł.
Te zmiany wprowadzają istotne modyfikacje w procesie rejestracji pojazdów, wymuszając na przedsiębiorcach działających w branży motoryzacyjnej dokładniejsze monitorowanie terminów i zwiększając ich odpowiedzialność administracyjną.
Nowelizacja Kodeksu postępowania cywilnego
Nowelizacja Kodeksu postępowania cywilnego, która obowiązuje od 1 lipca 2023 roku, przyniosła szereg zmian dla przedsiębiorców, zwłaszcza w procesie dochodzenia należności na drodze sądowej. Zmiany te obejmują, między innymi, podwyższenie progu kwotowego właściwości sądu okręgowego z 75 tys. zł na 100 tys. zł. Został także wprowadzony nowy typ pełnomocnictwa, tzw. pełnomocnictwo do doręczeń, umożliwiające wskazanie przez stronę dowolnej osoby fizycznej do odbierania korespondencji sądowej.
Bardzo istotnym postanowieniem z punktu widzenia przedsiębiorców jest dodanie do Kodeksu nowego działu o postępowaniu z udziałem konsumentów. Jego przepisy mają zastosowanie w sprawach o roszczenia konsumenta przeciwko przedsiębiorcy oraz o roszczenia przedsiębiorcy przeciwko konsumentowi. Nowelizacja nakłada na przedsiębiorców obowiązek przedstawienia wszystkich argumentów i dowodów już w pierwszym piśmie procesowym, pod rygorem prekluzji dowodowej. Dodatkowo przedsiębiorca, który na etapie przedprocesowym nie podejmie próby polubownego rozwiązania sporu lub będzie prowadził mediację w złej wierze, może zostać obciążony kosztami procesu, niezależnie od jego ostatecznego rozstrzygnięcia.
Obowiązkowy KSeF
Zmiany w ustawie o podatku od towarów i usług wprowadzają obowiązek stosowania e-faktur. Nie jest jeszcze znany nowy termin, od którego ma obowiązywać, ale w związku z nim wprowadzone już zostały nowe narzędzia, takie jak zintegrowanie aplikacji e-mikrofirma z Krajowym Systemem e-Faktur czy aplikacja mobilna KSeF, mające na celu ułatwienie przedsiębiorcom dostosowania się do nowych wymogów. Chociaż obecnie korzystanie z KSeF jest dobrowolne, od momentu wejścia w życie nowych przepisów, w relacjach B2B będzie obowiązywał wyłącznie system e-fakturowania. Dla przedsiębiorców niepodlegających VAT, termin wprowadzenia KSeF został wydłużony do 1 stycznia 2025 roku.
Nowelizacja ta skutkuje także skróceniem terminu zwrotu VAT z 60 do 40 dni, wprowadzeniem ujednoliconego wzoru faktury, a także ograniczeniem obowiązku przechowywania dokumentów, ponieważ e-faktury będą przechowywane w systemie KSeF przez dekadę. Do końca 2024 roku, faktury wystawiane przez kasy fiskalne mogą być nadal wydawane w tradycyjnej formie, a paragon z NIP traktowany jako faktura uproszczona. Z obowiązku korzystania z KSeF wyłączone zostały faktury konsumenckie (B2C) oraz bilety mogące pełnić funkcję faktury, takie jak na przykład paragony za przejazd autostradami płatnymi.
Slim VAT 3
Choć nowelizacja ustawy o podatku od towarów i usług zaczęła obowiązywać już 1 lipca 2023 roku, pełne wdrożenie wszystkich zmian nastąpiło dopiero z początkiem 2024 roku. Jedną z najważniejszych modyfikacji jest zwiększenie limitu obrotów dla małych podatników z 1,2 miliona euro do 2 milionów euro. Istotna jest możliwość odstąpienia od obowiązku drukowania dokumentów fiskalnych, co stanowi krok w kierunku cyfryzacji procesów księgowych. Wycofano się także z wymogu posiadania faktury dotyczącej wewnątrzwspólnotowego nabycia towarów, przy odliczaniu podatku naliczonego z tego tytułu.
Nowelizacja przewiduje również rozszerzenie możliwości wykorzystania środków zgromadzonych na rachunku VAT, umożliwiając ich przeznaczenie na inne zobowiązania podatkowe, takie jak podatek od sprzedaży detalicznej.
Ponadto, wprowadzono system miarkowania sankcji VAT, który zakłada, że przy ustalaniu wysokości kary za nieprawidłowości w rozliczeniach VAT, organy podatkowe powinny uwzględniać sytuację ekonomiczną podatnika. Taki mechanizm ma na celu uczynienie systemu kar bardziej sprawiedliwym i adekwatnym do indywidualnej sytuacji każdego przedsiębiorstwa.
Podatek minimalny
Z początkiem 2024 roku weszły w życie nowe regulacje dotyczące podatku minimalnego. Zgodnie z przepisami, obowiązek zapłaty podatku minimalnego od 2025 roku dotknie te firmy, które zanotują straty podatkowe albo osiągną rentowność niższą niż 2% (udział dochodów w przychodach). Obowiązek ten dotyczyć będzie co do zasady spółek objętych podatkiem CIT, w tym spółek akcyjnych, spółek z ograniczoną odpowiedzialnością, prostych spółek akcyjnych, spółek komandytowych, spółek komandytowo-akcyjnych oraz wybranych spółek jawnych i ich zagranicznych odpowiedników prowadzących działalność przez oddział zlokalizowany w Polsce.
Podatek minimalny wprowadzono w ramach tzw. Polskiego Ładu. Choć pierwotne założenia tego programu zostały później zmodyfikowane przez ówczesny rząd, to przepisy o podatku minimalnym, które miały pierwotnie wejść w życie wcześniej, zostały tylko odroczone przez nowelizację ustawy o CIT z 7 października 2022 roku.
Nowelizacja Kodeksu spółek handlowych
Nowelizacja Kodeksu spółek handlowych, która weszła w życie 15 września 2023 roku, wprowadza istotne zmiany dotyczące transgranicznego przekształcania, łączenia i podziału spółek. Zrównano w zakresie reorganizacji zarówno krajowy, jak i transgraniczny status spółki komandytowo-akcyjnej i spółki kapitałowej, przyznano spółce komandytowo-akcyjnej pełną zdolność do łączenia i podziału, jak również wprowadzono nowy typ krajowego podziału częściowego spółki (podział przez wyodrębnienie) oraz nowego uproszczonego typu łączenia krajowego i transgranicznego (połączenie przez przejęcie). Nowelizacja wprowadza również nowe mechanizmy ochrony dla pracowników firm podlegających reorganizacji. Między innymi, umożliwia przedsiębiorcom zapoznanie się z opinią pracowników na temat planowanych operacji transgranicznych przed ich finalizacją.
Implementacja Dyrektywy Plastikowej
24 maja i 13 października 2023 roku weszły w życie nowe regulacje prawne, wynikające z dwóch ustaw: ustawy z 14 kwietnia 2023 r. o zmianie ustawy o obowiązkach przedsiębiorców w zakresie gospodarowania niektórymi odpadami oraz o opłacie produktowej oraz niektórych innych ustaw, oraz ustawy z 13 lipca 2023 r., która aktualizuje przepisy o gospodarce opakowaniami i odpadami opakowaniowymi. Te akty prawne wdrażają do polskiego porządku prawnego Dyrektywę UE 2019/904 z 5 czerwca 2019 roku, znaną jako Dyrektywa SUP, która ma na celu ograniczenie negatywnego wpływu wybranych wyrobów z plastiku na środowisko. W ramach tych zmian wprowadzono obowiązek naliczania opłat za opakowania jednorazowego użytku z PET i pokrywanie kosztów utylizacji odpadów.
Zobowiązania wynikające z tych ustaw skierowane są przede wszystkim do przedsiębiorców wprowadzających na rynek określone typy opakowań oraz produkty w nich zawarte. Obejmują one szeroki zakres opakowań plastikowych. Przepisy wymagają od firm odpowiedniego oznaczania produktów PET, prowadzenia dokładnej ewidencji oraz regularnego raportowania ilości wprowadzonych i wydanych opakowań jednorazowego użytku.
Zmiany w prawie stawiają przed przedsiębiorcami nowe wyzwania, ale również otwierają drogę do innowacji i nowych możliwości. Ważne jest, aby firmy dokładnie analizowały nowe regulacje i w porę dostosowywały do nich swoją działalność, by uniknąć negatywnych konsekwencji prawnych. W tym kontekście, kluczowa staje się współpraca z doradcami prawnymi oraz stałe monitorowanie zmian w przepisach dotyczących prowadzenia działalności gospodarczej.
Autor: Piotr Łagoda, RK Legal